Bàn luận về ý kiến sau đây của Noóc-man Ku-sin: “Cái chết không phải là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời. Sự mất mát lớn nhất là bạn để cho tâm hồn tàn lụi ngay khi còn sống”

Nói về sống và chết, Noóc-man Ku-sin đã có một ý kiến khá thâm thuý: "Cái chết không phải là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời. Sự mất mát lớn nhất là bạn để cho tâm hồn tàn lụi ngay khi còn sống".

Sự sống thật đáng quý biết bao. Chết là hết, là chấm dứt cuộc đời. Nhưng cái chết không phải là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời. Có người dám xả thân vì đại nghĩa, đã coi cái chết nhẹ tựa lông hồng. "Có cái chết hóa thành bất tử" (Tố Hữu). Chết vinh còn hơn sống nhục. Đó là cái chết được khâm phục, được ngợi ca.

Sinh, trưởng, lão, bệnh, tử là quy luật của sự sống. Cái vòng đời ấy hầu như ai cũng phải trải qua. "Rắn già rắn lột, người già người tột vô săng" (Tục ngữ). Săng là cái quan tài. Chết là quy luật, là chuyện tự nhiên. Có những người ốm đau tật bệnh kéo dài thì chết là được thoát nợ đời. Cái chết ấy không phải là điều mất mát lớn nhất. Có hài nhi mệnh yểu. Có người chết non. Có người chết trong đau ốm, trong tai nạn, chết trong đói rét,... thì cái chết ấy thật đáng thương. Có những giai nhân, có những bậc tài danh bị chết, thì cái chết ấy thật đáng tiếc.

Nhưng lại có kẻ đã chết trong lúc còn sống vì tâm hồn đã bị tàn lụi, tâm hồn đã "chết" đã khô héo từ lâu! Kẻ nào đã nhiễm phải những tính xấu như lười biếng, tham lam, độc ác, hay ăn nhác làm, không chịu học hành mà chỉ đua đòi ăn chơi trác táng,... là đã tự huỷ hoại cuộc đời mình, tự làm cho tâm hồn mình bị khô héo tàn lụi ngay khi đang sống.

Trong xã hội ta hiện nay, có một số người trong đó có nhiều bạn trẻ, sa đà vào ăn chơi, cờ bạc, nghiện hút, gây ra bao tệ nạn, tội ác làm đau khổ cho người thân trong gia đình, làm nhức nhối cho xã hội. Đúng như Noóc-man Ku-sin đã nói: "Sự mất mát lớn nhất là bạn để cho tâm hồn tàn lụi ngay khi còn sống".

Có gì đẹp hơn sự sống? Ai chẳng khao khát được sống trong ấm no, hạnh phúc? Nhưng phải sống như thế nào? Sống có lí tưởng, sống có ích cho đời. Không được sống vô vị, nhàm chán. Học hành, lao động, rèn luyện sẽ làm cho cuộc sống của mỗi chúng ta có thêm màu sắc ý vị và nhiều ý nghĩa hơn. Sống lạc quan yêu đời, sống trong tình thương yêu đồng loại là sống hạnh phúc.

Bài học về lối sống, cách sống là bài học có ý nghĩa nhất mà mỗi chúng ta rút ra được từ câu nói của Noóc-man Ku-sin. Tuổi trẻ phải biết sống đẹp, sống có văn hóa.